Geliefde gemeente in ons HERE Jesus Christus,
Daniël lees Bybel en bid
U onthou ons preek twee weke gelede.
Ons vind in hoofstuk 9 se begin Daniël besig om Bybel te lees. Jeremia lees hy. En in sy Bybelstudie kom hy agter dat die ballingskap 70 volle jare sal duur. Natuurlik maak dit hom opgewonde! Want hy is al meer as 60 jaar in ballingskap!
Daniël kom in die Woord op die belofte van God af. En dit dring hom om te bid. Hy bely die volk Israel se sonde. Smeek om vergifnis.
En daarop, stuur God die engel Gabriël na Daniël toe. Met ’n openbaring.
Die sewentig jaar van Jeremia is nie die enigste 70 oor die volk Israel nie
Die 70 jaar in Jeremia is nie die enigste 70 wat oor Israel en Jerusalem uitgeroep is nie!
Dan. 9:24 sewentig sewetalle is oor jou volk en jou heilige stad bepaal...
Daar is die sewentig jaar van ballingskap. (Hierdie sewentig is natuurlik amper voleindig). Dit is maar enkele jare na hierdie profesie Daniël bereik het dat Koning Kores die Pers aan bewind gekom het en die dekreet uitgevaardig het dat die volk Israel mag terugkeer en hulle stad en tempel herbou – dit is dus op die punt om te gebeur, die sewentig jaar is om). Daar is die sewentig jaar van die ballingskap. En dit is amper verby.
Maar daar is nog ’n 70. God se program vir Israel en Jerusalem behels nog ’n sewentig. Oor wat voorlê. Nou dat die 70 jaar in vervulling gaan, hoor van nog ’n 70.
En nou is dit nie sewentig jaar nie.
Maar sewentig sewetalle.
In die oorspronklike taal staan daar: Sewentig sewes. Dus, weke. Nie sewentig jaar nie, maar sewentig weke.
Die jaarweke van die jubeljaar
As ’n goeie Israeliet wat sy Bybel geken het, sou Daniël dadelik hier dink aan ’n gedeelte in die wet wat ook praat van sewes. En dit is in Lev. 25. Maar daar word die sewes, of dan ‘week’ saam met die woord ‘jaar’ gebruik. So, jaarweke.
Lev. 25:8 Jy moet ook sewe jaarweke tel, sewe maal sewe jaar, sodat die dae van die sewe jaarweke vir jou 49 jaar is.
Nou goed, Lev. 25 is die wetgewing aan die volk Israel oor die Sabbatsjare en die jubeljaar.
So, die Sabbatswetgewing het nie net gegaan oor die sewende dag nie.
Dit was uitgebrei na elke sewende jaar. Elke sewende jaar moes die Israeliete die land laat rus. Hulle mag nie hulle landerye gesaai het nie. En die opslag van die vorige jare se saaiwerk, dit sal die kos wees in die Sabbatsjaar.
Goed. Maar dan het daar, en dis wat nou aangehaal is, moes die Israeliete elke sewende sabbatsjaar, dit is 49e jaar ’n jubeljaar hou. Dit was ’n algemene jaar van vrylating. Dan moes grond wat uit familie se hande geraak het (vir welke redes), teruggegaan na die oorspronklike familie. Hulle mog nie saai nie, ens. Dit was ’n jaar van lof en vrylating.
Nou goed, Daniël kan nie anders as om dadelik aan die jubeljaar te dink nie.
En, nou lyk dit vir ons asof hierdie sewentig sewes, die sewentig weke in Dan. 9 ook jaarweke was, al staan die woord ‘jaar’ nie hier in Dan. 9 nie, soos wat dit wel in Lev. 25 staan.
En as ons dan sewentig sewetalle, sewentig weke van Dan. 9 as jaarweke neem, dan kom dit uit op 490 jaar.
Nadat die sewentig jaar vna die ballingskap verby is, volg daar 490 jaar. En in die profesie ontvang Daniël ’n uitkyk op wat in die komende 490 jaar sal gebeur.
Vers 24: wat in daardie 70 sewetalle sal gebeur
Vers 24 leer ons wat in daardie 490 jaar sal gebeur. Wat aan die einde daarvan voleindig sal wees. Vers 24 is regtig kern. Want ons lees dat daar ses dinge sal gebeur. Kyk saam met my na vers 24.
Sewentig sewetalle is oor jou volk en jou heilige stad bepaal om... – en sien saam met my die ses ‘omme’ raak in die vers. Dit is die sesvoudige doelwit van die 49- jaar.
i) Om die goddeloosheid te voleindig.
Die eerste doel is die totnietmaking van die goddeloosheid.
ii) Om die maat van die sondes vol te maak
Die KJV vertaal hierdie sinsnede soos volg: To make an end to sins. Hier gaan dit oor die wegdoen van die sonde.
iii) Om die ongeregtigheid te versoen
Dit is die betaling van sondes. Daniël het die sonde van sy volk bely. En hier kry hy die belofte dat aan die einde van sewentig sewetalle, die ongeregtigheid versoen sal wees!
iv) Om ewige geregtigheid aan te bring
Die offerdiens, soos wat Daniël dit geken het, het maar net tydelike geregtigheid gebring. Daarom moes oor en oor geoffer word. Maar, hier mag Daniël hoor, dat daar aan die einde van die 70 weke ’n ewige geregtigheid aangebring sal word.
v) Om gesig en profeet te beseël.
Dink aan die ou boekrolle. Wanneer jy die een deurgelees het, rol jy dit op en seël dit. Dit beteken, jy is klaar. Wel, daar was ’n hele gros profesieë en visioene wat vorentoe kyk, wat 70 sewetalle van nou af, vervul sal wees.
vi) Om wat hoogheilig is, te salf
Om die Hoogheilige te salf. Die woord vir salf, is die woord messias, en in die Grieks is dit Christus. Sewentig sewetalle van nou af, sal die Hoogheilige gesalf word.
Nou geliefdes, as jy saam met my kyk wat in die sewentig sewetalle sal gebeur, aan die einde daarvan in vervulling sal gaan, as jy saam met my na hierdie ses doelwitte kyk, hoe kan ons anders as om raak te sien, dat oor sewentig sewetalle vanaf Daniël se tyd, 70 sewetalle vanaf die voltooiing van die sewentig jare vna ballingskap – sal die Messias kom.
Vers 24, al ses doelwitte sou in vervulling gaan met die koms van Jesus Christus.
Nou wat van die sewentig sewetalle. Wat ons nou gesê het, waarskynlik op 490 jaar kan sien?
Wel, gegewe die aard van Bybelse profesie, moet ons nie te presies wees met ons datums nie. Maar Daniël ontvang hierdie profesie so bietjie meer as 500 jaar voor Christus. Dit lyk tog of dit, in die breë gesien, in die kol is.
Verdeling van die 70 weke
Gabriël gaan nou verder en verduidelik vir Daniël dat die 70 weke opgedeel word. Hoe is dit ingedeel? Kom ons luister weer na vers 25:
Nou moet jy weet en verstaan:
Van die uitgang van die woord af om Jerusalem te herstel en op te bou tot op ’n Gesalfde, ’n Vors, is sewe sewetalle;
En twee-en-sestig sewetalle lank sal dit herstel en opgebou word, met pleine en slote, maar in tye van benoudheid.
So, ons het eers sewe sewetalle, dan 62, en wat bly oor? 7+62=69. Dan bly daar een week oor.
So die indeling van die 70 sewetalle wat oor Jerusalem uitgeroep is, is 7 – dan 62 – dan 1. (7, 62, 1).
En vers 25 vertel vir ons van die eerste sewe en die 62 wat daarop volg.
Die laaste week kry die meeste aandag – dit kry ons dan in verse 26-27. So, kom ons kyk dan vinnig na die eerste sewe, daarna na die 62. Dit sal vinnig wees. En dan bietjie meer stilstaan by die laaste week.
Die eerste sewe weke
Die eerste sewe weke is dan vanaf die dekreet van Kores totdat die stad en sy mure opgebou is. Dis rofweg 49 jaar.
So, die eerste sewe weke verteenwoordig die tyd vanaf die dekreet van Kores, tot op Esra & Nehemia (die voltooiing van die tempel en die muur).
Die 62 weke
Die 62 weke wat daarop volg, dis dan 434 jaar, gebeur daar nie veel nie. Dis die tyd vanaf Nehemia tot net voor die koms van Christus. Ons lees dat die stad opgebou en herstel sal word (in stand gehou sal word) met pleine en slote – maar in tye van benoudheid.
Ons moet nou onthou dat dit in daardie tydperk is wat Antiochus Epifanes vir ’n tydjie aan bewind was – en die tempel verontreinig het, en die Israeliete verdruk het. So, dit kan dan verklaring wees van die ‘maar in tye van benoudheid’
Die laaste week
En dit bring ons dan by die laaste week. Week 70. En vers 26-27 vertel vir ons wat in daardie week gebeur (7 jaar). En lees gerus weer by die huis, en volg gerus saam met my.
Maar let op, in vers 26-27 word eintlik vier dinge gesê (wat in hierdie laaste week sal gebeur). Twee dinge in vers 26, twee dinge in vers 27.
Maar, jy sal sien, dat dit in ABAB formaat is.
Wat bedoel ons daarmee?
Wel, dat die eerste en derde pas by mekaar; en dan die tweede en die vierde.
U sal sien as ons dit behandel.
’n Gesalfde sal uitgeroei word (26a)
Eerste wat ons lees in vers 26:
En ná die 62 sewetalle sal ’n Gesalfde uitgeroei word, maar sonder iets vir Hom...
Die Gesalfde is ten regte hier met ’n hoofletter vertaal. Want die Gesalfde is Jesus. Die dat die Gesalfde uitgeroei word, dui op niks anders nie, as Jesus se kruisiging.
Die woorde ‘maar sonder iets vir Hom’, is nogal moeilik. Maar dit kan moontlik verwys na die feit die Here Jesus oor Jerusalem gesê het:
Matt. 23: 38 Kyk, julle huis word vir julle woes gelaat...
Hiermee het Hy Homself van die teenswoordige Jerusalem, en dit waarvoor Jerusalem in daardie stadium gestaan het, Homself daarvan gedistansieer. Hy is gekruisig en daar was niks vir Hom nie.
Die volk van ’n vors wat sal kom, sal die stad en heiligdom verwoes (26b)
Volgende in vers 26 lees ons:
(En ná die 62 sewetalle sal ’n Gesalfde uitgeroei word, maar sonder iets vir Hom) en die volk van ’n vors wat sal kom, sal die stad en die heiligdom verwoes, maar sy einde sal met ’n oorstroming wees, en tot die einde toe sal dit oorlog wees, vasbeslote verwoestings.
OK, hier lees ons van ’n volk, wat o.l.v. sy leier ’n vors wat sal kom. En hulle sal die stad en die heiligdom verwoes.
Hier het ons te doen met profesie van die verwoesting van Jerusalem. Dit het gebeur in die jaar 70 n.C. Ongeveer 37 jaar na Jesus se kruisiging en hemelvaart.
Nou, as ons die laaste ‘week’ dan vat as ’n jaarweek, dit is sewe jaar – dan wil ons sê dit is die tyd van Jesus se lewe hier op aarde, miskien veral die laaste sewe jaar daarvan.
Maar, hier word gepraat van iets wat eers 37 jaar later gedoen is. Hoe moet ons dit verstaan?
Wel, dis duidelik dat die lot van Jerusalem reeds vas was in die tyd van Jesus. Juis omdat Jesus toe reeds in geen onduidelike taal die lot van Jerusalem uitgespel het. So, in daardie sin maak dit deel uit van die sewentigste week. Omdat in die sewentigste week van die profesie van Daniël die lot van Jerusalem finaal beklink was.
Die geskiedenis leer ons dat dit inderdaad gebeur het: Jerusalem is deur die Romeinse weermag aangeval o.l.v. Generaal Titus – wat self later die Keiser in Rome geword het.
Hulle het die stad omsingel, die stad en die tempel is verwoes. Die weermag en soos ’n oorstroming oor die stad gespoel en het verwoesting gesien. Tempel is tot op die grond verwoes.
Hy sal een week lank met hulle ’n sterk verbond sluit (27a)
Ons lees verder wat in daardie laaste week gebeur:
V27a En hy (dit moet hoofletter wees) sal een week lank met baie ’n sterk verbond sluit, en gedurende die helfde van die week sal hy slagoffer en spysoffer laat ophou...
OK.
Nou net voor ons hierdie eerste deel van vers 27 verklaar, net eers herhaal wat ons netnou gesê het. Ons is nou besig met die derde ding (van vier) wat in hierdie twee verse oor die sewentigste week gesê word.
En die derde een pas by die eerste.
So vers 26 het ons geneem deur die gebeure van die kruisiging en ook die verwoesting van Jersualem. Nou gaan vers 27 dieselfde doen.
Goed, so eerste deel van vers 27 Hy sal een week lank met baie ’n sterk verbond sluit, en gedurende die helfte van die week sal hy slagoffer en spysoffer laat ophou.
Hierdie sterk ‘Hy sal een week lank met baie ’n sterk verbond sluit’ dui nie op ’n tydelike verbond nie. M.a.w. dat die verbond net vir een week lank sou geld nie. Nee, maar tydens hierdie hele laaste week sy hy die verbond sluit – ’n ewige verbond. Die een week lank dui nie hoe lank die verbond geldig is nie, nee, eerder op hoe lank dit gesluit was – m.a.w. tydens Jesus het tydens sy hele bediening hierdie verbond geleer en dit bevestig met die kruis en opstanding.[1]
Dis die nuwe verbond waarvan die profeet Jeremia ook geprofeteer het:
Jer 31:31 Kyk, daar kom dae, spreek die HERE, dat Ek met die huis van Israel en die huis van Juda ‘n nuwe verbond sal sluit;
Jer 31:32 nie soos die verbond wat Ek met hulle vaders gesluit het op dié dag toe Ek hulle hand gegryp het om hulle uit Egipteland uit te lei nie—my verbond wat húlle verbreek het, alhoewel Ék gebieder oor hulle was, spreek die HERE.
Jer 31:33 Maar dit is die verbond wat Ek ná dié dae met die huis van Israel sal sluit, spreek die HERE: Ek gee my wet in hulle binneste en skrywe dit op hulle hart; en Ek sal vir hulle ‘n God wees, en hulle sal vir My ‘n volk wees.
Sy offer aan die kruis sal maak dat alle slagoffers en spysoffers inderdaad sal ophou. Hebreërs 9 en 10 leer ons dit. Ons lees bv. in Hebr. 9:11-12
Maar Christus... het deur die groter en volmaakter tabernakel ... nie met die bloed van bokke en kalwers nie, maar my sy eie bloed een maal ingegaan in die heiligdom en ’n ewige verlossing teweeggebring.
Ook Hebr. 10:10
Deur hierdie wil is ons geheilig deur die offer van die liggaam van Jesus Christus, net een maal.
Hy sal die slagoffer en spysoffer laat ophou – want dit sal ook nie meer nodig wees nie. Met die verwoesting van Jerusalem en die tempel 37 jaar na Jesus se hemelvaart, sou dit inelkgeval nie meer kon voortgaan nie. Tot vandag toe nie.
Dit ontstel ons nie. Inteendeel, ons is dankbaar daarvoor. Want die offers van die tempeldiens is nie meer nodig nie, nou dat Christus gekom het en vir osn die volmaakte offer gebring het!
Vers 27b op die vleuel van die gruwels sal daar ’n verwoester wees...
(Hy sal een week lank met baie ’n sterk verbond sluit, en gedurende die helfte van die week sal hy slagoffer en spysoffer laat ophou); en op die vleuel van gruwels sal daar ’n verwoester wees, en wel tot aan die einde; en wat vas besluit is, sal oor wat woes is, uitgestort word.
Die sewentigste week is dus nie die versoeningswerk van Christus nie. Maar ook sy werk van oordeel oor Jerusalem. Oor almal wat die genade verwerp.
Die sewentigste week is dus eintlik in twee gedeel:
- Die eerste wys op die versoeningswerk van Christus
- Die tweede helfte wys op die oordeelswerk van Jesus Christus
“Vleuel van gruwels” (d.i. vlerk van gruwels) wys op die uiterste aard van die gruwels.
Op die vleuel van gruwels sal daar ’n verwoester wees.
Hierdie verwoester is die aanvallende weermag van die Romeine wat ons reeds na verwys het.
In Lukas 21:20, in sy profetiese rede, lees ons, het Jesus o.a. die woorde gesê:
En wanneer julle Jerusalem deur leërs omsingeld sien, dan moet julle weet dat sy verwoesting naby is.
Opsomming
En so kom die sewentigste week, die verlossingswerk van Christus, sowel as die oordeelswerk van Christus oor Jerusalem, ten einde.
Die sewentig sewetalle bring die vervolmaking van die jubeljaar – nie na sewe jaarweke nie, maar na sewentig.
Die vrylating van die gevangenes van die slawerny van die sonde. Die rus van ons bose werke. Dit bring die Gesalfde van die HERE, onse Here Jesus Christus.
- Tydens die eerste sewe weke word Jerusalem herbou
- Tydens die 62 weke wat daarop volg, gebeur daar nie veel nie, maar die stad bly nog voorbestaan, hoewel daar ook tye van benoudheid was.
- Tydens die laaste week kom Christus en sterf aan die kruis. Hy versoen die sondes van baie. Hy sluit ’n sterk verbond met baie. Hy bring ewige geregtigheid aan. Hy bring die oordeel van God oor Jerusalem. Die offerdiens hou op – dis nie meer nodig nie. Die finale offer is gebring. Eenmaal, volmaak & volkome. Hy sluit die sterk nuwe verbond met baie.
Jesus eenmaal in Nasaret (Luk. 4)
- Hulle het in die sinagoge die profeet Jesaja vir Hom gegee. Kry plek waar geskryf is:
Luk 4:18 Die Gees van die Here is op My, omdat Hy My gesalf het om die evangelie aan die armes te bring. Hy het My gestuur om die wat verbryseld van hart is, te genees;
Luk 4:19 om aan gevangenes vrylating te verkondig en aan blindes herstel van gesig; om die wat gebroke is, in vryheid weg te stuur; om die aangename jaar van die Here aan te kondig.
Hierdie is profesie van Jesaja wat praat van ’n toekomstige jubeljaar, wat alle vorige jubeljare sal oortref.
- Evangelie aan armes
- Genesing verbryseldes van hart
- Gevangenes vrylating
- Blindes herstel van gesig
- Gebroke is in vryheid weg te stuur
Aangename jaar van die HERE.
Toe jesus dit klaar gelees het, wat was sy kommentaar (geïnspireerde kommentaar) daarop?
Luk 4:20 En nadat Hy die boek toegemaak en aan die dienaar teruggegee het, gaan Hy sit, en die oë van almal in die sinagoge was op Hom gevestig.
Luk 4:21 Toe begin Hy vir hulle te sê: Vandag is hierdie Skrif in julle ore vervul.
Hy is die vervulling daarvan.
Jesus bring die vervulling van die jubeljaar.
Dit oortref die heerlike jubeljaar van ou Israel tien maal.
Dis na tien jubeljare.
En nou is die vraag:
Wat maak jy met die een met die salwing? Wat maak jy met die Vors, die Gesalfde?
Joh 1:11 Hy het na sy eiendom gekom, en sy eie mense het Hom nie aangeneem nie.
Wat maak jy met Hom? Sy bediening is nie net vergifnis nie. Maar ook oordeel. Jerusalem is verwoes omdat die Gesalfde gekom het, en hulle Hom verwerp het.
(Gelykenis van die man wat sy wingerd verhuur? Behandel sy knegte sleg. Stuur sy seun. Wat? Maak Hom dood. Sal Hy dit net so laat?)
Die Jode was die oorsaak van die verwoesting van Jerusalem.
Wat maak jy met die Gesalfde?
Want Joh. 1:12
Joh 1:12 Maar almal wat Hom aangeneem het, aan hulle het Hy mag gegee om kinders van God te word, aan hulle wat in sy Naam glo;
Amen
[1] KJV Dan 9:27 And he shall confirm the covenant with many for one week: and in the midst of the week he shall cause the sacrifice and the oblation to cease,